ఒకపరికొకపరి

ఒకపరికొకపరి కొయ్యారమై
మొకమున కళలెల్ల మొలచినట్లుండే


జగదేకపతిమేన చల్లిన కర్పూరధూళి
జిగికొని నలువంక చిందగాను
మొగి చంద్రముఖి నురమున నిలిపె గాన
పొగరు వెన్నెల దిగబోసి నట్లుండే


పొరిమెరుగు చెక్కుల పూసిన తట్టుపునుగు
కరగి ఇరుదెసల కారగాను
కరిగమన విభుడు గనుక మోహమదము
తొరగి సామాసిరి తొలకినట్లుండే


మెరయ శ్రీవేంకటేశు మేన సింగారముగాను
తరచైన సొమ్ములు ధరియించగా
మెరుగు బోడి అలమేలు మంగయు తాను
మెరుపు మేఘము గూడి మెరిసినట్లుండే


ఈ కీర్తనలో వేంకటేశ్వరుని అందాన్ని వర్ణిస్తున్నాడు కవి. అందాన్ని వర్ణించడమే కాదు, ఒక అందాన్ని మరో అందంతో పోలుస్తూ, రెండిటికీ ఒక సంబంధాన్ని ఊహించడం ఇందులో విశేషం.

కళలన్నీ మొహంలోనే మొలకెత్తినట్టుగా ఉండే ఇతన్ని, చూసిన ప్రతిసారీ ఓ కొత్త ఒయ్యారం కనిపిస్తునే ఉంటుంది!

పొరి - మిక్కిలి. మెరుగు - నునుపైన. తట్టుపునుగు - మేలిరకం పునుగు (ఒక సుగంధద్రవ్యం). మోహమదము - మోహం వల్ల పుట్టే స్వేదం. తొరగి - కారి. సామజ సిరి - ఏనుగు మదజలం. తొలకు - కురియు
నున్నని చెక్కులపై పూసిన పునుగు కరిగి రెండువైపులా కారుతోంది. అదెలా ఉందంటే, మోహంవల్ల పుట్టే చెమటలా ఉంది. ఈ ప్రభువు ఏనుగునడకలాంటి అందమైన నడక ఉన్నవాడు కాబట్టి (సామజ వర గమన), ఏనుగ వెళుతూంటే దాన్నుంచి కారే మదజలంలా ఉందిది. పునుగు నల్లగా ఉంటుంది. ఏనుగునుంచి కారే మదజలమూ నల్లగానే కనిపిస్తుంది.


తరచైన - ఘనమైన (thick). మెరుగుబోడి - మెరుపులాంటి శరీరం కలది. ఒంటిమీద ఘనమైన అలంకారాలతో మెరుస్తున్నాడు వేంకటేశుడు. పక్కనే మెరుపుతీగలాంటి అలమేలు మంగమ్మ, ఎలా ఉందంటే, మెరుపు మేఘంతో కూడి వెలిగిపోతున్నట్టుంది. వేంకటేశుడు నల్లనివాడు కదా!